Hidrolik pompalar sistemde mekanik enerjiyi hidrolik enerjiye çeviren komponentlerdir. Hidrolik yağı basınçlandırarak sisteme gönderir. Sınıflandırma; dıştan dişli pompalar, içten dişli pompalar, pistonlu pompalar, kanatlı pompalar gibi bir çok farklı tasarımı kapsamaktadır. Sistemimizin çalışma şartları pompa seçiminde önem teşkil eder. Örneğin 300-350 bar gibi bir basınç altında çalışan sistemlerde dişli pompa yerine daha çok pistonlu pompalar tercih edilir.
Bu yazımızda dıştan dişli bir hidrolik pompada yön değiştirme işleminin nasıl yapıldığını anlatmaya çalışacağız. Dişli pompalar tek ve çift yönlü olabilir. Dişli pompa mekanik enerjiyi elektrik motorundan ya da benzinli bir motordan alabilir. Yani aslında dönüş yönünü belirleyen tahrik eden motorlardır. Eğer dişli pompa elektrik motoruna bağlıysa, dişli pompaya müdahale etmeden elektrik motorunun yönünü kolaylıkla değiştirebiliriz ancak dişli pompanın bağlı olduğu kısım bir benzinli motorsa, kayış bağlantısı varsa ya da doğrudan bir dişli kutusuna bağlıysa bu noktada dişli pompanın yönünü değiştirmemiz gerekebilir.
Aşağıda; tekli, dıştan dişli, 20. Grup alüminyum gövdeli bir pompada nasıl yön değiştirileceğini anlatmaya çalıştık. Faydalı olacağını umarız.
Yön değiştirme işlemine başlamadan önce çalışma alanımızın temiz olduğundan emin olmalıyız.
Dişli pompanın 4 adet bağlantı cıvatası sökülür. Ön kapak yavaşça, şaft keçesine zarar vermeden çıkartılır.
Tahrik dişlisi (Uzun olan dişli, mil) ve üst yataklama dikkatli bir şekilde çıkartılır. O-ringler kontrol edilir.
Hareket dişlisinin (kısa olan dişli) gövde içindeki yeri değiştirilir. Yani tahrik dişlisinin yerine konur.
Benzer şekilde tahrik dişlisi de hareket dişlisinin yerine konur.
Daha sonra ön yataklama aynen çıkarıldığı gibi yerleştirilir. O-ringler kontrol edilir. Yataklama üzerinde kanallar bulunur. Burada dikkat edilmesi gereken bu kanalların emiş portu (giriş hattı) tarafına bakması gerekir. Yataklama nasıl çıkarıldıysa aynı şekilde yerleştirilmelidir. Yataklama yerleştirildikten sonra bir yağdanlık yardımıyla dişliler yağlanabilir.
Arka kapak bağlantı cıvataları sıkılır. Üreticinin önerdiği sıkma torklarıyla hareket etmek sağlıklı olur. Gövde üzerinde bulunan emiş ve basınç portlarının yeri değişmez. İşlem tamamlandıktan sonra pompa milinin dönüşü bir anahtar yardımıyla kontrol edilebilir.
Dıştan dişli pompa tasarımları üreticiden üreticiye farklılık göstermektedir. O-ringler bazen döküm kapakların üzerinde olabilir ve bu şekilde bir yön değiştirme işlemi yapılamaz. Ön kapağın da değişmesi gerekir.