Hidrolik pompalar, mekanik enerjiyi hidrolik enerjiye dönüştüren komponentlerdir. Vakum etkisiyle yağı tanktan emer ve basınçlandırarak sisteme gönderir. Hidrolik pompalar basınç üretmez. Basınç, aslında akışkana karşı oluşan direncin bir göstergesidir diyebiliriz.
Sistemdeki pompayı değiştirmeden önce aşağıda belirtilen noktalara dikkat edilmesi ileride oluşabilecek problemlerin önüne geçilmesini sağlayacaktır.
- Sistemdeki eski pompanın arızalanmasına sebep olan problemin saptanması ve çözülmesi gerekir.
- Sistemdeki tüm silindirler kapatılmalı ve tanktaki yağ boşaltılmalıdır.
- Tank, basınç altında mazot kullanılarak yıkanır. Temiz bir bez yardımıyla silinir.
- Sisteme yeni bir filtre elemanı (min. 10 mikron) takılır. Eğer sistemde filtrasyon yoksa, dönüş filtresi mutlaka takılmalıdır.
- Yeni hidrolik pompa montajlanır.
- Yağ tankına yeni yağ doldurulur. Bu noktada doğru akışkan kullanıldığından emin olunmalıdır. Normal şartlarda ISO VG 46 viskozite değerine sahip mineral bazlı hidrolik yağ tercih edilmelidir. Akışkan seçimi, birçok parametreye göre farklılık gösterebilir. Örneğin soğuk iklime sahip yerlerde daha ince yağ kullanılması gerekirken sıcak yerlerde daha kalın yağ tercih edilmelidir. Yağ seviyesi bakım sırasında mutlaka kontrol edilmelidir.
- Sistemdeki aktüatörlere giden tüm bağlantılar sökülmelidir. Eğer bir akümülatör varsa, boşaltılmalıdır.
- Yön kontrol valfinin kolu hareket ettirilerek sistemin yeni yağ ile dolması sağlanmalıdır. Bu aşamada yine yağ seviyesi kontrol edilmeli, gerekirse yağ ilave edilmelidir.
- Silindirlerin piston tarafı hidrolik hatları bağlanır. Devre, yavaşça hareketlendirilerek kirli yağın silindirlerin mil tarafından akması sağlanır. Bu işlem sistemdeki tüm silindirler için tekrarlanır.
- Silindirlerin mil tarafı hidrolik hatları bağlanır, gerekirse tanka yağ ilave edilir.
- Sistemdeki hidrolik motorlar ve silindirler yarım saat kadar çalıştırılır.
- Gerekirse filtre elemanı değiştirilir ve yağ seviyesi kontrol edilir.
- Sıcaklık göstergesinden değer kontrol edilir. Değerin, 85 oC’nin üzerine çıkmadığından emin olunmalıdır. Yüksek sıcaklık sistemdeki sızdırmazlık elemanlarına zarar verir. Sistem çalıştıktan sonra hidrolik pompanın gövdesi aşırı ısınma olup olmadığını anlamak için elle kontrol edilir. Eğer aşırı ısınma varsa, sistemdeki yağ soğutucusu kontrol edilmelidir. [1]
Yukarıda açıklanan noktalara dikkat edilmesi, yeni pompa takıldıktan sonra sistem ömrünü uzatacaktır. Hidrolik sistemlerin en büyük düşmanı yağdaki kirleticilerdir. Yağın kirli olması, sistem ömrünü ciddi oranda azaltarak komponentlere zarar verir.
Kaynaklar:
[1] Failuıre Analysis Hydraulic Gear Pumps, Fluid Power, Danfoss
Bu yazının hazırlanmasında çeşitli pompa üreticilerinin önerilerinden de faydalanılmıştır.